शब्दसमूहाबद्दल एक शब्द
- ज्याचा तळ लागत नाही असा – अथांग
- ठराविक काळाच्या अंतराने प्रसिद्ध होणारे – नियतकालिक
- ढगांनी भरलेले – ढगाळलेले , अभ्राच्छादित
- तीन रस्ते एकत्र मिळतात ते ठिकाण – तिठा
- थोड्यावर संतुष्ट असणारा – अल्पसंतुष्ट
- दगडावर / दगडाच्या मूर्ती घडवणारा – शिल्पकार
- दगडावर कोरलेले लेख – शिलालेख
- अनेक बाबींवर एकाच वेळी लक्ष ठेवणारा – अष्टावधानी
- मृत्यूवर विजय मिळवणारा – मृत्युंजय
- योजना आखणारा – योजक
- रणांगणावर आलेले मरण – वीरमरण
- रक्षण करणारा – रक्षक
- रात्रीचा पहारेकरी – जागल्या
- राज्यातील लोक – प्रजाजन ,रयत ,प्रजा
- रोग्यांची सुश्रुषा करणारी – परिचारिका
- लग्नासाठी जमलेले लोक – वऱ्हाडी
- लढण्याची विद्या – युद्धकला
- लाखो रुपयांचा धनी – लक्षाधीश
- लिहिता वाचता येणारा – साक्षर
- लिहिता वाचता न येणारा – निरक्षर
- लोकांचा आवडता – लोकप्रिय
- लोकांनी मान्यता दिलेला – लोकमान्य
- लोकांचे नेतृत्व करणारा – लोकनायक
- वनात राहणारे प्राणी – वनचर
- अरण्याचा राजा – वनराज
- अरण्याची शोभा – वनश्री
- अपेक्षा नसताना घडलेली गोष्ट – अनपेक्षित
- अस्वलाचा खेळ करणारा – दरवेशी
- आपल्या लहरीप्रमाणे वागणारा – स्वच्छंदी
- आग विझवणारे यंत्र – अग्निशामक यंत्र
- इनाम म्हणून वंशपरंपरगत मिळालेली जमीन – वतन
- ईश्वर आहे असे मानणारा – आस्तिक
- ईश्वर नाही असे मानणारा – नास्तिक
- उंचावरून पडणारा पाण्याचा प्रवाह – धबधबा
- ऐकायला व बोलायला न येणारा – मूकबधीर
- भाषण ऐकणारे – श्रोते
- अंग राखून काम करणारा – अंगचोर
- कथा सांगणारा – कथेकरी
- कथा (गोष्ट) लिहिणारा – कथाकार ,कथालेखक
- कल्पना नसताना आलेले संकट – घाला
- कधीही जिंकला न जाणारा – अजिंक्य
- कर्तव्य पार पाडण्यात तत्पर असणारा – कर्तव्यदक्ष
- कसलीच इच्छा नसलेला – निरिच्छ
- कष्ट करून जगणारा – कष्टकरी
- श्रमांवर जगणारा – श्रमजीवी
- कविता करणारा /रचणारा – कवी
- गाणे गाणारा – गायक
- ज्याला लाज लाज नाही असा – निर्लज्ज
- कविता करणारी – कवयित्री
- कमी आयुष्य असलेला – अल्पायू / अल्पायुषी
- कमी वेळ टिकणारा – अल्पजीवी ,क्षणभंगुर
- कादंबऱ्या लिहिणारा / लिहिणारी – कादंबरीकार
- किल्ल्याच्या सभोवतालची भिंत – तट
- कुस्ती खेळण्याची जागा – हौद ,आखाडा
- केलेले उपकार जाणणारा – कृतज्ञ
- केलेले उपकार विसरणारा – कृतघ्न
- कैदी ठेवण्याची जागा – कारागृह ,बंदिशाळा,तुरुंग
- खूप दानधर्म करणारा – दानशूर
- खूप आयुष्य असलेला – दीर्घायू ,दीर्घायुषी
- खूप मोठा विस्तार असलेला – ऐसपैस , विस्तीर्ण
- खूप पाऊस पडणे – अतिवृष्टी
- गाईसाठी काढून ठेवलेला घास – गोग्रास
- गोलाकार फिरणारा सोसाट्याचा वारा – वावटळ
- घरदार नष्ट झाले आहे असा – निर्वासित
- घोडे बांधायची जागा – पागा ,तबेला
- चरित्र लिहिणारा – चरित्रकार
- चार रस्ते एकत्र येतात ती जागा – चौक ,चवाठा
- अनेकांमधून निवडलेले – निवडक
- चांदण्या रात्रीचा पंधरवडा – शुद्धपक्ष , शुक्लपक्ष
- चित्रे काढणारा – चित्रकार
- जमिनीखालील गुप्त मार्ग – भुयार
- जमिनीवर राहणारे प्राणी – भूचर
- जमीन व पाणी अशा दोन्ही ठिकाणी राहणारे प्राणी – उभयचर
- जमिनीचे दान – भूदान
- जादूचे खेळ करून दाखवणारा – जादूगार
- ज्याला आईवडील नाहीत असा – पोरका , अनाथ
- ज्याच्या हातात चक्र आहे असा – चक्रपाणि ,चक्रधर
- ज्याला मरण नाही असा – अमर
- ज्याला कोणीही शत्रू नाही असा – अजातशत्रू
- दररोज प्रसिद्ध होणारे –दैनिक
- दर आठवड्याने प्रसिद्ध होणारे – साप्ताहिक
- दर पंधरवड्याने प्रसिद्ध होणारे – पाक्षिक
- दर महिन्याने प्रसिद्ध होणारे – मासिक
- दर तीन महिन्यांनी प्रसिद्ध होणारे – त्रैमासिक
- दर सहा महिन्यांनी प्रसिद्ध होणारे – षण्मासिक
- दर वर्षाला ,वर्षातून एकदा प्रसिद्ध होणारे – वार्षिक
- दररोजचा ठरलेला कार्यक्रम – दिनक्रम
- दारावरील पहारेकरी – द्वारपाल , दरवान
- दुष्काळात सापडलेले लोक – दुष्काळग्रस्त
- दुसऱ्यावर अवलंबून असलेला – परावलंबी
- स्वतःवर अवलंबून असलेला - स्वावलंबी
- दोन नद्या एकत्र मिळतात ते ठिकाण – संगम
- देशाची सेवा करणारा – देशसेवक
- देवापुढे सतत जळणारा दिवा – नंदादीप
- दुसऱ्यावर उपकार करणारा – परोपकारी
- धान्य साठवण्याची जागा – कोठार
- नदीची सुरुवात होते ती जागा – उगम
- नाटक लिहिणारा – नाटककार
- होडी चालवणारा – नावाडी,नाखवा,नाविक
- नाटकात किंवा चित्रपटात काम करणारा – नट,अभिनेता
- नेहमी घरात बसून राहणारा – घरकोंबडा
- पहाटेपूर्वीची वेळ – उषःकाल
- पाऊस मुळीच न पडणे – अवर्षण,अनावृष्टी
- पायापासून डोक्यापर्यंत – अपादमस्तक
- पायात जोडे न घातलेला – अनवाणी
- पाहण्यासाठी आलेले लोक – प्रेक्षक
- पायी जाणारा – पादचारी
- पाण्याखालून चालणारी बोट – पाणबुडी
- पाण्यात राहणारे प्राणी – जलचर
- पुरामुळे ज्याचे नुकसान झाले असे लोक – पूरग्रस्त
- पूर्वी कधी घडले नाही असे – अभूतपूर्व
- प्रेरणा देणारा – प्रेरक
- फुकट भोजन मिळण्याचे ठिकाण – सदावर्त ,अन्नछत्र
- विनामूल्य पाणी मिळण्याचे ठिकाण – पाणपोई
- बसगाड्या थांबण्याची जागा – बसस्थानक
- बातमी सांगणारा /सांगणारी – वृत्तनिवेदक /वृत्तनिवेदिका
- बातमी आणून देणारा /देणारी – वार्ताहर
- भाषण करणारा – वक्ता
- मन/चित्त आकर्षित करणारा – मनोहर ,चित्ताकर्षक
- मालाचा साठा करून ठेवण्याची जागा – गोदाम ,कोठार ,वखार
- माकडाचा खेळ करून दाखवणारा – मदारी
- मासे पकडणारा – कोळी
- मूर्ती बनवणारा – मूर्तिकार
- मूर्तीची पूजा करणारा – मूर्तिपूजक
- मूर्तीची तोडफोड करणारा – मूर्तिभंजक
- मोजता येणार नाही असे – अगणित,असंख्य
- श्रेष्ठ (महान)ऋषी – महर्षी
- डोंगरकपारीत राहणारे लोक – गिरिजन
- वाडवडिलांकडून मिळालेली – वडिलोपार्जित
- विमान चालवणारा – वैमानिक
- व्याख्यान देणारा – व्याख्याता
- शत्रूकडील बातमी काढणारा – हेर
- शत्रूला सामील झालेला – फितूर
- शिकारीसाठी उंच बांधलेला माळा – मचाण
- शेती करतो तो – शेतकरी
- शोध लावणारा – संशोधक
- सतत काम करणारा – दीर्घोद्योगी
- सतत निंदानालस्ती करणारा – निंदक
- समाजाची सेवा करणारा – समाजसेवक
- सर्व इच्छा पूर्ण करणारी गाय – कामधेनू
- सर्व इच्छा पूर्ण करणारा वृक्ष – कल्पवृक्ष
- संकट दूर करणारा – विघ्नहर्ता
- स्वतःची बुद्धी न वापरता सांगितले तेवढेच काम करणारा
–
- सांगकाम्या
- सिनेमाच्या कथा लिहिणारा – पटकथालेखक
- सुखाच्या मागे लागलेला – सुखलोलुप
- स्वर्गातील इंद्राची बाग – नंदनवन
- स्वतः संपादन केलेली – स्वार्जित , स्वसंपादित
- स्वतः श्रम न करता खाणारा – ऐतखाऊ
- स्वतःच्याच फायद्याचा विचार करणारा – स्वार्थी
- स्वतःबद्दल अभिमान असलेला – स्वाभिमानी
- स्वतःबद्दल अभिमान नसलेला – स्वभिमानशून्य
- दुसऱ्याला काहीही सहजगत्या देणारा – उदार, दिलदार
- स्वदेशाचा अभिमान असणारा – स्वदेशाभिमानी
- स्तुती गाणारा – भाट
- हत्तीला काबूत ठेवणारा – माहूत
- हरिणासारखे डोळे असणारी –मृगाक्षी ,हरिणाक्षी,मृगनयना,कुरंगनयना
- हिंडून करायचा पहारा – गस्त
- हिमालयापासून कन्याकुमारीपर्यंत – आसेतुहिमाचल
No comments:
Post a Comment